بررسی رفتار زمانی و مکانی و خصوصیات مقیاسی ساده دبی های میانگین سالانه حوضه آبریز کرخه

بسیاری از سریهای زمانی هیدرولوژیکی معمولاً دارای روند بوده و ناایستا هستند. از طرفی یکی از مسائل مهم در مدلسازی سریهای زمانی هیدرولوژیکی بررسی وجود روند و رسیدن به یک سری زمانی ایستاست. هدف از این تحقیق، تحلیل روند و بررسی ایستایی سری های زمانی دبی رودخانه حوضه آبریز کرخه بوده است که شامل 18 ایستگاه می باشد. جهت بررسی روند در مقیاس سالانه از آزمون من- کندالmk استفاده شده و استقلال دبی های میانگین سالانه در هر ایستگاه با استفاده از آزمون فیشر بررسی گردیده است. همچنین از روش حذف شیب چند فرکتالی(mfdfa) جهت بررسی روند سری زمانی دبی روزانه ایستگاه ها و رفتار زمانی رودخانه و تعیین رژیم رودخانه استفاده شده است. بررسی همگنی توسط خوشه بندی سلسله مراتبیward’s و روش k-means صورت گرفته است. جهت بررسی خصوصیت مقیاس مکانی و تعیین مقیاس بندی ساده دبی های میانگین حوضه آبریز کرخه و همگنی حوضه و تعیین رابطه بین دبی و مساحت از روش گشتاور ضربی و گشتاور وزنی احتمال استفاده شده است. نتایج نشان داد که در روش mk سالانه تنها 4 ایستگاه دارای روند بوده اند. و اما در روش mf-dfa تمام ایستگاه ها به جز 2ایستگاه دارای روند بوده و ناایستا هستند. همچنین با توجه به موقعیت نقطه شکستگی حاصله از این روش کمترین دوره برای بررسی سری رواناب مشخص شده است و سیستم دو رژیمی در کل ایستگاه ها بجز دو ایستگاه مشخص گردیده است. با استفاده از دو روش ward’s و k-means کل حوضه همگن فرض شده که دو روش pm و pwm نیز موید این نتیجه بودند. در نتیجه می توان گفت که روابط مقیاس بندی ساده در کل حوضه صدق می کند ، لذا روابط بین دبی و مساحت مشخص شده است. در نتیجه گیری کلی اکثر ایستگاه ها دبی های تحلیل یافته دارای رفتار مشابه زمانی و مکانی بوده اند و از یافته های این تحقیق می توان در برنامه ریزی های منابع آب، از جمله برآورد وقایع سیلابی استفاده نمود